zaterdag 1 november 2008

Zie ginds komt de stoomboot uit Spanje - feesten



In Nederland staan we alweer te trappelen, want nog een paar weekjes slapen en dan is het zover. Onze heiligman/bejaarde lieve kindervriend is dan weer in het land. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we ons nu niet al misselijk kunnen eten aan speculaas, pepernoten en schuimpjes. Ik moet helaas schuld bekennen, maar ik verdenk de speculaaskruiden ervan dat ze verslavend werken. Al met al Sinterklaas is naar mijn mening en velen anderen denken er daar net zo over, toch wel een van de mooiste tradities van Nederland waar me trots op mogen zijn. Een feest dat door pakjesavond, surprises en gedichten leuk is voor zowel jong als oud. Nu hoop ik dat ik me dit jaar weer genoeg heb misdragen zodat ik meekan naar Spanje in de zak van Sinterklaas. Ja je moet het practisch bekijken, scheelt je toch weer een vliegticket en helpt je weer makkelijker de winter doorkomen. Maar nu de grote vraag, komt Sinterklaas eigenlijk wel uit Spanje? Na enig speurwerk, kwam het volgende naar boven.

Sint-Nicolaas was bisschop van Myra; een stad aan de Lycische kust, iets ten westen van de badplaats Antalya. In zijn tijd viel Lycië nog onder het Griekse deel van het Byzantijnse Rijk, nu Turkije. Myra was één van de belangrijkste steden in dit gebied. Een rijke havenstad.

Bisschop Nicolaas was tijdens zijn leven al een zeer geliefde persoon in de stad en de wijde omgeving. Hij overleed op 6 december van het jaar 343 of daaromtrent, en al snel na zijn dood deden verhalen de ronde over de wonderen die hij had verricht. Dat vergrootte zijn aantrekkingskracht nog, en dus werd Nicolaas heilig verklaard. Hij gold als de schutspatroon van kinderen, ongehuwde maagden, schoorsteenvegers en reizigers. En bovenal van zeelui. Vooral in het gebied rond de Middellandse Zee werd hij door hen vereerd. Zijn beenderen werden in een reliekschrijn bewaard in een speciaal voor hem gebouwde kerk.

In de eeuwen na zijn dood trokken duizenden gelovigen op bedevaart naar Myra. De stad kon die toevloed van reizigers goed gebruiken, want omdat de haven was dichtgeslibd, vielen andere inkomstenbronnen langzaamaan weg. De stad verpauperde en de meeste inwoners zochten hun heil elders. Toen de stad in 1087 in handen van de Turken dreigde te vallen, sliep niemand in West-Europa daar een nacht minder om. Wat men in de christelijke wereld wel erg vond, was dat het stoffelijk overschot van de heilige Nicolaas ook in handen van de moslims zou vallen.

In de Zuid-Italiaanse stad Bari liepen de gemoederen hoog op. Besloten werd tot een geheime missie. Plaatselijke zeelui voeren naar Myra en roofden daar de beenderen van de goedheiligman uit de reliekschrijn. Die werden vervolgens herbegraven in Bari zelf, waar speciaal een nieuwe kathedraal werd gebouwd. De paus proclameerde dat er twee maal per j aar een processie moest worden gehouden: op 9 mei; de dag dat de beenderen in Bari aankwamen, en op 6 december; de sterfdag van Sint Nicolaas. Dat gebeurt tot op heden. Vooral de voorjaarsprocessie is prachtig van symboliek: een 17e-eeuws houten beeld van de heilige wordt op 8 mei naar zee gedragen en op een bootje gezet. Daar dobbert het tot de volgende dag. Op 9 mei komt de heilige dan met veel bombari in de haven aan. Dat klinkt bekend…

Sinterklaas komt sindsdien dus eigenlijk uit Italië. Hoewel; Italië zoals wij dat nu kennen, bestaat pas sinds 1861. Het Italiaanse schiereiland was na de val van het Romeinse rijk uiteengevallen in tal van stadstaatjes, provincies, kolonies en wat niet al. Door oorlogen en huwelijken veranderden de verschillende steden en streken regelmatig van bewind. Bari was net als Myra een havenstad binnen het Byzantijnse Rijk. Myra viel in handen van de Turken, en Bari was kort daarvoor veroverd door de Noormannen, die een koninkrijk hadden gevestigd in Sicilië en Zuid-Italië. Dit koninkrijk werd in 1503 Spaans bezit en bleef dat tot diep in de 18e eeuw. Bari was dus lange tijd een Spaanse stad. En daarmee komt Sinterklaas dus toch uit Spanje..
Gelukkig, kunnen we weer rustig slapen!

Geen opmerkingen: