zondag 17 oktober 2010

Leidens Ontzet, hutspot eigenlijk Spaans - culinair

Er gaat niets boven een heerlijke hutspot nu het weer kouder wordt. Waar komt dit gerecht eigenlijk vandaan? Wij duiken een stukje geschiedenis in...

Na de val van Haarlem in 1573 was Leiden van strategisch belang en de Spanjaarden trokken dan ook het Rijnland binnen. Op 31 oktober 1573 begon de Spaanse veldheer Valdez zijn beleg van de stad. Dit was een nieuwe tactiek; niet langer werd een stad aangevallen ten koste van vele levens, maar de inwoners werden uitgehongerd door een langdurig beleg.

Willem de Zwijger stuurde een troepenmacht vanuit het zuiden om de Spanjaarden weg te lokken en dit werkte: op 21 maart 1574 brak Valdez het beleg af en vertrok. Niemand rekende er echter op dat de Spaanse legeraanvoerder in de nacht van 25 op 26 mei weer zou verschijnen, met als gevolg dat het stadsbestuur onvoldoende voorraden ingeslagen bleek te hebben. Tot overmaat van ramp brak in juli naast de honger bovendien ook de pest nog uit.

Op 30 juli besloten de Staten van Holland om de dijken door te steken om zo het omringende land onder water te zetten, maar het water steeg slechts langzaam. Intussen probeerde Valdez met beloften de stedelingen tot overgave te bewegen. Een deel van het stadsbestuur had er wel oren naar, maar uiteindelijk werd besloten vol te houden. De inwoners aten honden, katten en ratten. Soms werd, als zwijgend protest, een lijk voor de deur van burgemeester Van der Werf gelegd.

Op 18 september verslechterde het weer en begon het water te stijgen. De Watergeuzen trokken vanuit het zuiden op. Op 3 oktober bereidde men een uitval naar de Lammenschans voor. De bewoners verbaasden zich over de stilte aan de andere kant van de stadsmuur en stuurden Cornelis Joppensz er op uit om poolshoogte te nemen. De Spanjaarden bleken te zijn gevlucht. Het verhaal gaat dat de wees Cornelis Joppensz terugkwam uit het Spaanse kampement met een pot hutspot, die nog op het vuur stond. Dit was het eerste eten dat de Leidenaars sinds lang zagen. Tegenwoordig is hutspot (net als de haring en het wittebrood dat de Geuzen meenamen) het traditionele voedsel tijdens de 3-Oktoberviering. Vandaag de dag wordt het gemaakt van peen, uien, aardappelen en klapstuk. Aangezien de aardappel in 1574 nog niet bekend was, moet destijds een ander ingrediënt gebruikt zijn.

Recept Hutspot

Neemt schapen- of kalfsvleesch, wascht het schoon en hackt het fijn en doet daer groen kruyt en pinksternakelen (witte wortels) of gestoofde pruymen ende sap van limoenen, oft orangen oft mengte samen, ende stelse op ët vier en laet se sieden en deot er gingember en sucer toe en ghy sult eenen schoonen hutspot bereyden.


Bron: http://www.vvvleiden.nl/nl/leidens-ontzet-3-oktober.html
Foto: http://www.nnanos.nl/wp-content/uploads/2008/10/pot.jpg
Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=urNLluOkSHk

Geen opmerkingen: